Dit is een WP prompt, die al heel lang in mijn blog-ideeën en concepten rondhangt. En het is toch zo, soms vraag je je af: hoe déden we dat vroeger, zonder internet?
Op reis gaan bijvoorbeeld. Of naar een concert in Brussel. Of gaan solliciteren in een stad die je niet kent. Hoe ging dat vroeger, zonder GPS of Google Maps? Gedetailleerd plannen, dat moest je doen, met papieren kaarten. Er was een spoorboekje met de dienstregeling van de treinen. Je hoefde toen ook niet persé naar een reisbureau om een reis te boeken, er waren boeken van organisaties met campings, of andere verblijven in het buitenland of aan de kust.
Ik herinner me dat ik in 1986 (denk ik) met een vriendin een rondreis gemaakt heb met de trein, door Duitsland. Daarvoor gingen we bij Interrail vlakbij het Sint-Pietersstation in Gent een jeugdrailpas kopen (met mijn ma en Herman dus, niet met mijn vriendin), hoe we jeugdherbergen vonden kan ik me begot niet meer herinneren, we belden naar een Duitse kennis om te vragen of we ook bij haar in Wiesbaden mochten verblijven. En dan waren wij weg hè, twee kipjes van 18 jaar, en het was nu niet bepaald alsof we alle dagen contact hadden met onze ouders, die moesten er maar op vertrouwen dat alles goed was. En we belden eens van bij Frau Schnell in Wiesbaden om te vertellen hoe het ging, maar lang kon dat niet duren want internationaal bellen kostte pokkeveel geld.
(ik vind niet veel eigen beeldmateriaal over de periode voor het internet die dat ook illustreren, dus zet ik hier maar wat foto’s van mezelf/familie uit de pre-internet periode)
En kinderen grootbrengen. Ik weet dat het internet nu een gigantische berg informatie geeft, zodat het bos door de bomen zien heel erg moeilijk kan zijn. Maar ik heb me, toen mijn kinderen klein waren, toch wel erg vaak heel alleen gevoeld. Ik had een boek over zwangerschap, en ik had het befaamde boek van dr. Spock over baby- en kinderopvang en opvoeding. En vooral bij Janna als baby was dat dan: er is iets, maar ik vind daar niks over terug in dat boek. Die leek altijd andere dingen te hebben. En ja, ondanks het feit dat ik mijn ouders had, en een hele nest zussen en schoonzussen en schoonbroers, en een paar vriendinnen, en een goede huisarts in de buurt: ik kon me heel verloren en alleen voelen. En ik weet ook dat kinderen opvoeden nu een stuk moeilijker is. Toen mijn kinderen klein waren begon het zo’n beetje met het internet, maar je kon dat heel goed monitoren. Met zo’n inbelmodem van vroeger waren de mogelijkheden sowieso beperkter en de kosten hoger. Het GSM-tijdperk begon ook, met de nodige conflicten daarrond. Maar nu, het Youtube en TikTok en influencers en fake informatie en wat heb je daar allemaal… bah, wat een moeilijke job om daar heelhuids door te laveren.
Werk zoeken in de jaren 80, begin jaren 90? Er was in het weekend bij de krant het katern met werkaanbiedingen (geheel origineel Vacature genaamd). Wat deels goedkope publiciteit was voor bedrijven, dus was niet altijd alles even serieus. Brieven schrijven deed je. Sollicitatiebrief, C.V erbij, eventueel met een foto, enveloppe, postzegel, opsturen, wachten.
Gele briefkaarten, trouwens. Een prijsvraag in een TV- of radioprogramma? Antwoord op een gele briefkaart naar één of andere persoon bij de VRT (toen BRT), Reyerslaan 52, 1040 Brussel. Postzegel of envelop hoefde niet, de kaart was voorgefrankeerd.
Wilde je weten wat er op TV was? Dan had je het TV katern van de krant, of de Humo, of andere tijdschriften.
Oh en Teletekst, begot. Het bestaat nog, maar wie gebruikt dat nog? Ik heb dat in de jaren 80 veel gebruikt. Handige bron om op te zoeken bijvoorbeeld waar ik muziekprogramma’s kon vinden op TV, op buitenlandse zenders. Rockpalast bijvoorbeeld op de Duitse TV, uitstekende bron van concerten, vaak ’s nachts op TV. Videorecorder programmeren, en later kijken. Haha. En video’s gaan huren, ha!
En ja, ik heb nog leren typen op een mechanische typemachine!
Wat herinner jij je nog van de tijd voor het internet?
Dag 38 van 40 dagen bloggen
Je beantwoordt de vraag natuurlijk al zelf. Inderdaad, met een kaartenboek, detailkaarten van Michelin, een spoorboekje, een telefoongids, een encyclopedie, carbonpapier en … het gezonde verstand.
Ik herinner me nog dat ik gewoon belde of een brief stuurde naar hotels om te reserveren nadat ik stapels reisgidsen en catalogen van het reisbureau had uitgespit.
Wij hebben trouwens nog altijd een kaartenboek in de auto en dat wordt ook nog gebruikt want ook al geef je op de GPS, Google maps of Waze in dat je geen snel(le)wegen wil, de echt kleine baantjes vind je dikwijls alleen op de kaart.
En ik heb ook leren typen op een mechanische machine, eentje die we ‘leasden’ van Scheidegger en na de cursus konden kopen. De mechanische telex, heb ik ook nog mee gewerkt.
Je katapulteert me volledig terug in de tijd. Ik herinner me dat allemaal.
Wat ook door mijn hoofd schiet is de fax om ‘brieven’ door te sturen.
De start met de Commodore.
Toen ik begon werk te zoekn in het onderwijs, was er weinig voorhanden en was er soms tussendoor een paar weken ‘dop’. Ik vond het vreselijk om in het rijtje te gaan staan voor een dagelijkse stempel.
Het lesgeven zelf was zooo anders dan nu, zonder computer, minder mondige leerlingen met meer respect, alles met de hand geschreven.
De tijden veranderen ongelooflijk gedurende één mensenleven.
Een heleboel van wat je schrijft zijn maar al te herkenbaar. Om sommige gebieden zou ik toch niet graag terug willen.
Zelf heb ik nog een periode meegemaakt zonder 220 V elektriciteit aan boord en zonder tv. Ik zat al in de brugklas en daar zei de mentor tegen mijn ouders dat tv echt belangrijk was om talen te leren. Het is ca. 50 jaar geleden nu.
Ik herinner me dat we thuis heel snel al internet hadden, maar ik gebruikte dat toen alleszins nog niet om de weg op te zoeken of om nuttige dingen mee te doen. In het begin was dat vooral websites over mijn idolen bezoeken, muziek downloaden (uren deed ik over 1 cd) en chatten op MSN
. Het meest frappante vind ik soms hoe we geen gsm hadden. De treinuren staan bekijken aan die grote gele papieren in het station, afspreken op een bepaalde plek en dan maar hopen dat iedereen er zou zijn want je kon niet verwittigen als je later zou zijn, soms de hele dag op schok zijn met vrienden en mijn ouders hadden daar vertrouwen in. Tegens etenstijd kwam ik wel weer naar huis, haha. En als je vrienden wilde bereiken, was dat langs de huistelefoon en moest je eerst een babbeltje met de ouders van de vrienden maken. Heerlijk om op terug te kijken!
Tja, vroeger… Dan moet ik het hebben over de tijd van voor de stoomtrein. Ik herinner me de eindeloze hobbeltochten met de postkoets en daarna het trage reizen met de trekschuit. In de trekschuit heb ik klaverjassen geleerd. Nee, voor het internet kostte alles meer tijd. Als je een reis wilde regelen ging je naar een reisbureau, of je kocht een reisgids (doe ik nog trouwens) en ging op het station een treinkaartje kopen. Wilde je weten wat er op de televisie was las je de krant of een omroepgids. Wilde je weten wat de wereld aan het doen was kocht je alweer een krant of je keek naar het journaal op de televisie. So wie so keek je televisie. Wilde je een maaltijd koken dan kwam het kookboek uit de kast. Wilde je een taal leren dan kocht je een cursus op papier, muziek kwam per vinyl, literatuur per boek – en voor al die dingen moest je naar een gebouw dat ‘winkel’ werd genoemd. Geld (baar geld natuurlijk) haalde je op bij een bank. Zat je verlegen om liefde dan zette je een contactadvertentie. Wilde je ongedwongen en gemakkelijk met relatieve vreemden communiceren dan…. kon je dat op je buik schrijven. Berichten doorgeven deed je per telefoon of per brief. Tijdwinst, dat brengt het internet. Maar! Door de ontelbare mogelijkheden die nu openliggen en de verleidingen ervan kon het best eens zo zijn dat je méér tijd kwijt bent aan alle bovenstaande zaken dan vroeger. Of dat gunstig of ongunstig is laat ik in het midden. Wat ik wel weet is dat ik blij ben klaverjassen te hebben geleerd in de trekschuit. Ik weet niet of het er nu nog van zou zijn gekomen.
Ik fietste naar mijn stageschooltje (in Waarschoot!), in weer en wind, soms kwam ik half nat aan door de dichte mist. In slappe fietszakken zaten stukken behangpapier waarop ik het hart en de bloedsomloop had getekend. Voor de leerlingen maakten we stencils voor de examens. Kleine toetsen schreven we met de hand, net als de punten op het rapport. Percenten en medianen werden manueel berekend.
Varkensharten, kocht ik in de Unic van Zomergem, zij dienden als lesmateriaal. Die werden opengesneden om de bouw van het hart zichtbaar te maken. Inspecteurs konden onaangekondigd de klas binnenstappen en leerlingen ondervragen om te controleren of de leerstof wel goed gebracht werd. Nu zijn er begeleiders in plaats van inspecteurs, computers en programma’s die veel werk uit handen nemen.
Ook thuis veranderde er veel. Het toilet buiten, een plank met een gat, werd vervangen door een 2 wc’s binnen. Er kwam een ingerichte keuken, een volautomatische wasmachine. Mijn moeder won een strijkrol met een tombola van de vrouwenbond. En plots stond er een telefoon in huis, in lichtblauw nog wel.
Er valt nog zoveel te vertellen. Als ik begin kan ik bijna niet stoppen.
Wat een mooi logje en prachtige foto’s. Ook ik had het boek van dokter Spock in huis, maar als ik er niet uitkwam, kon ik altijd bij mijn moeder terecht. Het was ongelofelijk hoe snel zij wist wat er aan de hand was. Ze zag meteen wat de baby nodig had en wat ik moest doen. Geen wonder, na negen kinderen. Ze was in elk geval stukken beter dan dokter Spock
Wat heb ik veel aan haar gehad.
Mijn dochter vraagt me zelden om raad bij de opvoeding van haar zoontje. Ze vertrouwt volledig op een app. Als ik iets vertel over hoe ik het vroeger deed, laat ze me voelen dat dat nu echt niet meer kan. Dus ik zeg maar niets meer, want blijkbaar kom ik uit een barbaarse tijd. Een vriendin van haar vroeg me zelfs op serieuze toon: “Hoe kun je in godsnaam een kind opvoeden zonder een goede app? Hoe héb je dat toch gedaan?”
En daarmee zegt ze eigenlijk alles over de grote veranderingen en evolutie.
Ja natuurlijk had ik ook het boek van dokter Spock in huis al voelde ik me daar niet erg afhankelijk van. Bovendien was dat dan ook nog in een tijd dat er nog geen TV was. toen er een computer in huis kwam was ik al vrijwel pensioengerechtigd. Ik heb er wel mee om leren gaan maar doe nog steeds wel veel dingen zonder computer. Oke, ik heb geen spoorboekje meer in huis, dáár is het internet wel handig voor en áls ik nog eens een hotel wil boeken, zoek ik dat misschien wel op het internet op maar als ik iets gevonden heb pak ik de telefoon, dan bel ik liever en dat doe ik ik de meeste gevallen nog steeds wel. Bedrijven of organisaties die geen telefoonnummer vermelden vallen voor mij af.
Wat dacht je van de radio en muziek opnemen op een cassettebandje? Stil zijn en er niet doorpraten en ook nog hopen dat de dj niet door het eind van het nummer begon te praten.
Werkstukken voor school maken: boeken uit de bibliotheek halen en instanties aanschrijven voor informatie. En vervolgens het hele werkstuk met de hand schrijven. Typen op de mechanische machine… ook zo geleerd!
Toen ik manlief leerde kennen, ik was 26 en hij 27, had hij een computer en die hadden nog niet veel mensen. Ik leerde ermee omgaan, maar één van de eerste keren dat ik er alleen op werkte en het bericht in beeld floepte ‘close all windows’, deed ik alle ramen dicht. De echte ramen met glas dus
Kaartlezen in de auto was wel een goede bezigheid. Ik weet nog dat wij naar Zweden reden en dat was de eerste vakantie dat we een navigatiesysteem aan boord hadden. De kinderen hadden die vakantie voor het eerst van die schermpjes (aan onze rugleuningen bevestigd) waar ze films op konden zien en waardoor ze braaf in de auto waren. Kaartlezen en de kinderen bezighouden hoefde opeens niet meer en ik heb me gigantisch verveeld.
OMG ja gele briefkaarten, waar is de tijd. En TV-kijken zonder afstandsbediening en dus telkens iemand die moest rechtstaan om van zender te wisselen, of het testbeeld op TV (ideaal om te weten op welke zender je zat en hoe later op de avond, hoe minder er te zien was, enkel nog,… testbeelden). En naar de radio luisteren met je cassetterecorder in de aanslag om je eigen muziektape te maken (en dan vloeken omdat het liedje onderbroken werd door verkeersinformatie)…. Memories
Haha, wat een nostalgie. Ik maak me die bedenking ook wel eens af en toe. Zeker voor reizen en de weg vinden.
Ik probeer er niet al te lang bij stil te staan, anders voel ik me heel erg oud …