Deel 5 en slot van een korte reeks over fotografie. We hadden al: RAW of JPEG? Bewerken of niet? Automatisch of manueel? En vorige week: zoomlens of primelens? Deze week: zonsopgang of zonsondergang.
Voor zij die denken dat de twee krek hetzelfde zijn: u dwaalt.
Laat ons eerst eens beginnen met wat terminologie. Namelijk: blauw uur en gouden uur. Twee momenten die makkelijk door elkaar gehaald worden.
Het blauwe uur vindt plaats voor zonsopgang en na zonsondergang. De wereld krijgt dan een mooie, blauwachtige tint.
Bij zonsopgang begint het gouden uur na het blauwe uur, en gaat nog een tijdje verder na de zonsopgang. Bij zonsondergang begint het voor het blauwe uur, en gaat ook nog wat verder na de zonsondergang. De wereld krijgt dan die speciale, magische gouden tint.
Hoe lang het gouden uur en het blauwe uur duren, hangt af van de plaats waar je bent en van het seizoen. Er zijn veel apps die je kan raadplegen voor het exacte moment van blauw uur, gouden uur, zonsopgang en -ondergang. Zoek eens op “zonsopgang” in de App Store of Google Play Store en je komt al een eind. Zelf gebruik ik Kalender Zon en Maan voor Android.
De verschillen dan tussen zonsopgang en zonsondergang.
De zonsopgang heeft een meer blauwige tint, zonsondergang een meer gouden tint. Dit verschil kan duidelijker zijn op het moment dat de zon opgaat (wanneer de wereld verlicht wordt na vele uren in het donker) en op het moment dat de zon ondergaat (nadat ze de wereld vele uren verlicht heeft). Het zou ook te maken kunnen hebben met meer deeltjes in de atmosfeer tijdens zonsondergang. Ook de temperatuur speelt een belangrijke rol.
De positie van de zon is (uiteraard) ook verschillend tijdens zonsopgang en zonsondergang. Trap ik hiermee een open deur in? Misschien. Maar als je foto’s van een zonsopgang boven de zee wil maken, denk je daar toch beter op voorhand even over na. Want, bijvoorbeeld, een zonsopgang zal je nooit boven de Noordzee kunnen maken. Toch niet vanuit België of Nederland. Wel vanuit Engeland. Ha. Zo trokken we een paar jaar geleden naar de Franse eilanden (Oléron en Noirmoutier), en dan is het toch ook interessant om op voorhand eens te bekijken langs welke kant van het eiland je moet zijn voor een zonsopgang- of ondergang.
Ook daarvoor zijn er apps, zoals de gekende (maar betalende) PhotoPills app, maar er zijn ook gratis apps. Zelf gebruik ik (op Android) Sun Locator Lite (Lite is gratis, Pro is betalend).
Een volgend verschil: de weerscondities. Ja echt. De weerscondities kunnen voor fotografie beter zijn bij zonsopgang dan bij zonsondergang. Niet dat het minder regent bij zonsopgang dan bij zonsopgang, uiteraard niet. Maar: het zal ’s ochtends vaker neveliger zijn dan ’s avonds. En dat levert heel mooie foto’s op.
Ook is er in de vroege ochtend altijd minder wind dan later op de dag, waardoor je mooie foto’s met weerspiegelingen in het water kan maken.
Beide hebben hun voor- en nadelen. Voor een zonsopgang moet je vroeg uit bed (hoewel ik dat putje winter behoorlijk relatief vind), en wil je op je bestemming zijn voor het blauwe uur, dan moet je in het donker vertrekken en/of stappen. Dat heb je bij zonsondergang niet. In de zomer wachten op het blauwe uur na zonsondergang, kan natuurlijk heel lang duren. Wil je in een stad foto’s maken zonder mensen, dan moet je sowieso wel vroeg uit je nest, om te profiteren van de ochtendstilte. ’s Avonds is er weinig stilte, een stad blijft dan over het algemeen drukker.
Mijn persoonlijke voorkeur gaat uit naar de vroege ochtenduurtjes. Bij zonsopgang is het rustig. Weinig mensen te zien. Iedereen slaapt nog. En daar hou ik van. Weinig tot geen mensen op mijn foto’s, eens iemand die de hond uitlaat of een jogger, meer niet. Heer-lijk. Bij zonsondergang zijn er gewoon veel meer mensen, en dan voel ik me minder op mijn gemak. En ik hou ook gewoon van dat gevoel van een nieuwe dag. The promise of a new day. Dauw. Het geeft mijn dag een kickstart. Het gevoel in de natuur, het gevoel dat alles net zo iets meer kwetsbaar en teer is dan ’s avonds. Een zonsopgang meemaken en fotograferen, het is altijd hetzelfde maar steeds anders.
Deze post sla ik net als de andere over dit onderwerp weer op ivm de tips en de genoemde apps. Dankjewel
Fijn om te lezen, graag gedaan!
Boeiende blog! Veel bijgeleerd.
Hoe mooi hij soms ook is, de zonsopkomst (de zon komt op) is mij over het algemeen te vroeg. Ik ga dus voor de zonsondergang (de zon gaat onder).
Zeer mooie en sfeervolle beelden, ook de spiegeling vind ik heel mooi.
Dankjewel 🙂
Het gouden uur geniet iets meer mijn voorkeur dan het blauwe. De kleuren zijn warmer, de beelden voelen meer zomers aan en bevatten een grotere dosis mystiek. Al is dat laatste vanzelfsprekend een persoonlijk aanvoelen.
De natuur fotograferen doe ik doorgaans op plaatsen waar weinig tot geen mensen komen, ongeacht het moment van de dag. In het hol waar ik resideer, zijn dergelijke plekjes gelukkig nog volop voorhanden.
Tip: fotografeer ’s avonds tussen 20:15 en 20:45; dan kijkt iedereen toch naar ‘Thuis’. 😂 🤣
Hahaha ja, da’s een goeie tip 🙂
Ik vind beide eigenlijk mooi. Het gouden uur inderdaad met de warme kleuren, maar dat koele blauw en roze van het blauwe uur vind ik ook mooi. Soms zijn de kleuren dan ook echt waanzinnig mooi.
Ik ben eerder een avondmens, dus ik heb al meer foto’s van een zonsondergang genomen dan van een zonsopgang. Ik vind het gouden uur prachtig, maar vorige zomer hebben we ergens een foto van dat blauwe uur en dat was toch ook erg mooi. Jij bent er alleszins heel bedreven in, ik vind je foto’s van dit onderwerp heel mooi.
Dankjewel Samaja 🙂
Nooit echt verdiept in deze materie omdat ik er zo vroeg niet uit kan en meestal niet echt zonsondergangen zie,alhoewel… maar moet dan weer die auto uit de garage rijden 😂.
Knappe uitleg, hou het wel bij. Je weet nooit.
een interessant vervolg, waarvoor dank
Graag gedaan 🙂
Bij mij is de keuze makkelijk. Al zou ik graag wat meer foto’s hebben met de mysterieuze ochtendnevel, ik ben toch echt geen ochtendmens en wil zelfs niet voor mooie foto’s voor dag en dauw opstaan 😉 .
Hihi 🙂
Grappig die verschillen van zonsopgang aan de kusten. Ik herinner me nóg mijn verbazing toen we op het strand aan de costa del sol de zon úit zee op zagen komen. Nooit eerder aan gedacht. Daar heb ik méér van geleerd dan van de aardrijkskunde op school.
Dingen zien doet leren hè, meer dan theorie in boeken.
Dank voor de info!
Heel veel interessante info.
Mijn voorkeur gaat ook uit naar de zonsopgang… de belofte van een mooie, nieuwe dag.
Dat blauwe uur heeft me onlangs enigszins verrast, toen we het gingen opzoeken voor een schoolopdracht (avondschool fotografie). Het was eens leuk en uniek om mee te maken. Al ben ik niet meteen een ochtendmens, toch blij dat ik het een keertje mocht ervaren.
Ik vind het ook prachtig, en ik sta er ook graag vroeg voor op. Maar ik ben dat gewoon, met een echtgenoot wiens werkdag begint om 5u 🙂
Zo heeft ieder zijn/haar gewoonten.