Deel 3 van een korte reeks over fotografie. Twee weken geleden: RAW of JPEG? Vorige week een discussie die nauw verbonden is met die van de week ervoor: bewerken of niet. Deze week: automatisch of manueel fotograferen?
Het gemaksbeest in ons zegt: automatisch natuurlijk! Ik heb een goede en/of dure camera, en die kan wel wat, ook zonder dat ik aan de knopjes pruts. En ja, dat is helemaal juist, die camera kan wel wat.
Maar, tegelijk: die camera kan wel wat, maar kan niet alles. Die heeft het moeilijk met grote contrasten in licht, die kan je niet altijd dwingen tot een zachte achtergrond, en je foto’s zijn een beetje doorsnee.
Je camera weet ook niet precies wat jij wil. Want je camera kiest voor jou de beste instellingen, maar vind jij dat de beste instellingen? Niet altijd. En soms moet je je camera een beetje helpen om net dat te fotograferen wat jij mooi vindt.
Bijvoorbeeld bij een mooie zonsopgang. Je camera gaat er op automatische stand misschien voor zorgen dat het landschap mooi belicht is, maar daardoor is de lucht overbelicht. Als je nadien tijdens het bewerken de lucht extra mooi wil bewerken, zal je geen detail meer zien in de wolken. Daarom fotografeer je een zonsopgang wat te donker, zodat je alle detail en wolken ziet. Daardoor is het landschap misschien onderbelicht en te donker, maar dat kan je makkelijk rechtzetten tijdens het bewerken.
En daar komt de manuele stand dan hè. Kan je dat leren? Natuurlijk. Kost dat veel tijd? Mwah. Je moet proberen een beetje essentiële kennis onder de knie te krijgen. Dat kan efkes duren. Dat vraagt oefening. Daar gaan veel mislukte foto’s mee gepaard.
Maar tegelijk: moeilijk is het niet om de wisselwerking te leren tussen diafragma, sluitertijd en iso. Leren wat de cijfertjes willen zeggen, wat is f2.8, wat is 1/125, hoe moet je je iso instellen en welke gevolgen heeft dat?
Het diafragma is de f waarde, en staat voor hoe groot je je lens openzet, hoeveel licht je er binnenlaat. Hoe lager het getal, hoe verder de lens openstaat. f2.8 kan je gebruiken om portretten te maken met een zachte achtergrond (bokeh), je sluitertijd pas je dan aan aan de omstandigheden, en als het te donker is om foto’s te maken met een sluitertijd die kort genoeg is om een scherpe foto te maken, kan je de iso-waarde wat omhoog zetten.
f5.6 of groter is handig om grotere familieportretten te maken, zodat iedereen scherp in beeld staat, of om een landschap te fotograferen.
Wil je al eens zot doen, kan je met f22 proberen een ster te maken.
Dat is het in het kort. Er komt natuurlijk veel meer bij kijken, maar dat is het eerste wat je onder de knie moet krijgen. Je vindt heel veel leermateriaal online, op Youtube en op de talloze websites over fotografie. Al dan niet gratis, er zijn ook vele cursussen voor een bescheiden bedrag te vinden. Ook te vinden online: talloze cheat sheets, die je kan meenemen als je naar buiten trekt om foto’s te maken, en die je kan raadplegen als je vastloopt. Heel handig. Bijvoorbeeld hier te vinden, maar met wat zoeken vind je ook cheat sheets in het Nederlands.
Ik vind de site Vink Academy heel goed, er is een betalende cursus, maar het aanbod gratis informatie is heel groot en degelijk. Of deze: Zoom Academy. Een aanbod betaalbare cursussen, maar ook mooie gratis fotografietips. En dat zijn er dus maar twee uit het echt enorme aanbod online.
Zelf fotografeer ik sinds een goede 2 jaar in manuele stand, en ik wil niet meer terug. Soms probeer ik het, maar dan ben ik zooooo niet tevreden dat het al snel weer naar manueel gaat. Soms zou ik het beter wel doen, bijvoorbeeld als het snel moet gaan, maar dan denk ik er vaak niet aan.
Tussen manuele en automatische stand zie je nog twee “tussenstanden” op het draaiwieltje van je fototoestel: shutter mode en aperture mode (S en A op Nikon, op andere merken hebben die andere afkortingen, bijvoorbeeld op Canon is dit Tv en Av).
Bij shutter mode kies je zelf de sluitertijd voor je foto’s, het fototoestel past automatisch diafragmaopening en iso aan.
Bij aperture mode kies je zelf de diafragmaopening, waarna het fototoestel sluitertijd en iso automatisch aanpast. Bij deze stand zweren vele landschapsfotografen, zelf ben ik er niet aan. Ik maak liefst iets donkerder foto’s, de foto’s in aperture mode vind ik vaak te licht tot zelfs overbelicht.
Zoals de twee vorige keren is dit zo’n beetje mijn mening over hoe ik fotografie zie, natuurlijk hoef jij je niet verplicht te voelen om te leren foto’s maken in manuele stand. Maar, als er één iemand iets heeft aan dit blogbericht, dan ben ik al tevreden.
Ik ga nog eens snuffelen tussen de tips op die sites. Ik heb het allemaal geweten. Hield zelfs rekening met de witbalans. Maar als je het weinig gebruikt zakt de kennis weg.
Ja, dat klopt helemaal. Als je het lang niet doet, kost het weer tijd om je kennis af te stoffen. Het vraagt echt wel regelmatig oefenen.
Ik hoop altijd om mij daar na mijn pensioen wat in te verdiepen. Ik haak helaas te snel af bij teveel technische informatie… het geduld ervoor opbrengen is moeilijk. Handleidingen lees ik zelden. Onmiddellijk beginnen en experimenteren. Uiteraard probeer ik af en toe ook manueel te fotograferen maar achteraf weet ik niet meer wat ik precies gedaan heb.
Heel herkenbaar hier Bea. Het komt er maar niet van, ondanks pensioen 😦
Oeps… dat ziet er voor mij dan ook niet goed uit… 😉
Iedereen is uniek😉
Ik denk dat je dit moet leren met kleine beetjes tegelijk. Eerst de basis. Dan beetje per beetje de rest.
Daar zit mijn valkuil: té gulzig…
Nou je hebt mij met je Blog over fotografie zover dat ik nu een online cursus volg hahaha. Ik experimenteerde wel al met Manual maar juist door het ontbreken van kennis over diafragma enzv, sta ik te lang te doen focussen is het moment weg 🙂
Kijk, dat vind ik dus echt fantastisch om te lezen. Eén zo’n reactie, en mijn dag is goed. Veel succes ermee!
Dankjewel 👍👍👍
Bij sport heb ik altijd gefotografeerd met de S stand. Ja slecht verlichte zaken en continu scherpstellen. Gewoon is het manueel maar met twee op uitstap is het À maar dan pruts ik er nog aan 😀. Bedankt voor je fijne uitleg.
Graag gedaan.
Focus jij ook manueel? Dat doe ik op automatisch.
Interessante publicatie
waarvoor dank
Graag gedaan 🙂
Ik fotografeer op automatisch maar in mijn automatische stand kan ik zeer makkelijk toch ook de belichting aanpassen en dat doe ik eigenlijk constant. Voor de lichtsterren ga ik wel eens over naar manueel 😉 .
Ik ken er niet zoveel van, dus gebruik altijd de automatische stand. Maar ik ben soms wel ontevreden over het resultaat. Als ik zie welke foto’s jij neemt en hoe mooi die zijn, dan zie je meteen waar het verschil zit.
Dankjewel, dat vind ik zo’n mooi compliment!
Heel nuttig voor de echte hobbyfotograaf, ik ben heel blij met de automatische stand. 😉
Het hangt bij mij van het onderwerp wat voor instelling ik gebruik, meestal gebruik ik de AV-stand.
Twintig jaar geleden fotografeerde ik op ‘automatisch’. Negentien jaar geleden heb ik dat afgeleerd en ben ik overgeschakeld op de manuele instellingen. Sindsdien heb ik de automatische instelling nooit meer beroerd, want in die stand vind ik foto’s net enorm tegenvallen. Kortom: manueel all the way.
Eens je het onder de knie hebt, kan je niet terug, lijkt me.
Ik heb de cursus net gedaan, maar even een paar weken niets doen, en weg is alle kennis weer en kan ik weer opnieuw beginnen. DE A stand lukt wel,maar die M stand gisteren na het lezen van je blog nog geprobeerd maar ik krijg alleen maar vreselijk overbelichte foto’s. Eerst maar alles weer eens na lezen dus….
Eerst bepalen welk diafragma je wil (blurry achtergrond is f2.8 of f3.5 of zo, alles scherp rond f8 – iets hoger of lager mag), daarna spelen met je sluitertijd. Als je je foto’s niet scherp krijgt, iso hoger zetten. Dat is de basis en van daaruit kan je verder.
Maar (wat ik nog vergat) het klopt inderdaad dat je na een paar weken niet fotograferen, alles al snel weer vergeten bent.
Nog eentje: zoek eens een cheat sheet die je duidelijk vindt, en die je kan uitprinten. Altijd gemakkelijk om bij de hand te hebben voor als je het niet meer weet.
Vinck Academy heb ik onlangs ook ontdekt, op zoek naar photo challenges. Zoom Academy kende ik van medecursisten. Ik volg nu avondschool fotografie en dat heeft me al heel wat bijgebracht. We zijn intussen begonnen met manuele fotografie, al houd ik toch nogal vast aan de AV en TV merk ik. Met zo’n camera zijn er legio meer mogelijkheden, daar kon ik met m’n smartphone slechts van dromen.
Het is echt een mega-groot verschil hè.
Ik kan je alleen maar aanraden eens een cheat sheet te zoeken, en dat mee te nemen als je erop uit trekt. Eens kunnen spieken voor de instellingen voorkomt vaak dat je helemaal vastloopt in de instellingen.
Zo’n cheat sheet heb ik nu ook al mee. Ook het boek ‘Eerste hulp bij fotograferen’ vind ik een absolute aanrader. Daar ga ik zeker regelmatig nog naar terug grijpen.
Super 🙂